LİDER KİME DENİR?
LİDER
“Bir liderin doğru olanı bilmesi yeterli değildir. Lider aynı zamanda, doğru olanı da yapmayı becerebilmelidir.” [1]
Zirvelerdekiler için çok hoş bir tavsiye şöyledir:
“Şiddet göstermeksizin kuvvetli, zayıflık belirtmeksizin yumuşak ol!”
“Bir lideri lider yapan temel etkenin onun toplum ile kurduğu iletişim, yani adına itiraz ettiği toplumun sesini duyurma kabiliyeti olduğunu unutmamak gerekir.” [2]
“Liderler, biraz da mazilerinin ürünüdürler.” [3]
“Bir lider için çalmamak yetmez… Çaldırmamak da gerekir…” [4]
“Lider olarak insanın özgüven, tevazu ve kibir arasındaki hassas dengeyi tutturması kolay değildir. İşi ileri götürecek kararlar alabilmek için özgüvene ihtiyacınız vardır… Ama kibir bütün ihtimalleri dikkate almadan karar vermenize neden olabilir.” [5]
“Gerçek lider, siyasal risk almasını bilen bir liderdir.” [6]
CESARET VE SİYASAL GÜÇ
“Liderlik hayatî bir konudur…
Yalnız cesaret yetmiyor, aynı zamanda sağlam bir siyasî güç lâzımdır.
Blair 1997’de büyük bir seçim zaferiyle birlikte barışa soyundu.
Güçlü bir hükümet, kararlı bir lider! İkisi olmadan olmaz.” [7]
LİDER YETİŞTİREMEMEK
“Olaylara takaddüm edebilen liderlerin yetişmemesi her buhranın kaynağıdır.”
“Melih Aşık, ‘öyle lider olunmaz böyle lider olur’ der gibi Atatürk’ün ne kadar mütevazi olduğunu yazdı.
Gazi kendisine ‘Büyük Atatürk’ diye hitap edenleri şu sözlerle uyarmıştı:
‘İsmime böyle riyakâr kelimeleri karıştırmayınız!’
TEVAZU VE BÜYÜKLÜK
Atatürk’ü yoksul bir köylüyle arkadaş gibi sohbet ederken de, ‘Ulu Önder’ tavrıyla da görebiliriz…
Tarih ve Dil Kurumu kurultaylarında Atatürk’ün huzurunda konuşmacıların Atatürk’e nasıl hitap ettiğine bakınız. ‘Ulu Gazi, Büyük Dahi, Büyük Rehber, Türk’ün Güneşi..’ gibi hitaplardır.
Atatürk memnuniyetle dinlemiştir…
Ama bu sözleri herhangi bir kimse sofrada söyleseydi, Atatürk sinirlenir, onu kovardı.
Bütün kudretli liderlerde tevazu ve tekebbür (büyüklenme) zamana, zemine, ortama, hatta protokole göre yer değiştirir.
Bunun istisnası yoktur.
LİDERİN SEVDİĞİ KİTLELER
Erich From, bütün liderlerin kendilerini destekleyen kitleleri ve sadıkane çalışan iş arkadaşlarını samimiyetle sevdiklerini anlatır.
Kitlelerin sevgisini görmek, kendisinin takdir edildiğini görmesi demektir.
Bunu artırmak için kitlelere iltifat ederler, insanlara ilgi gösterirler, tokalaşırlar, çiçek atarlar…
Ama demokrat veya otoriter, hiç bir lider yoktur ki, protestocu kitlelerden hoşlansın…
LİDER VE ÇEVRESİ
Liderlerin kendisini takdir eden, itaat ve sadakat gösteren kimselerle çalışmak istemesi tabiîdir.
Onun için her liderin ‘çevre’si vardır.
Liderin çevresi iyi ise de, kötü ise de kendi tercihidir.
‘Çevre’deki insanların bir kısmı ‘yağcı’ olabilir. Ama çoğu lidere inanmıştır. Bir kısmı da liderin bazı kusurlarını görecek kadar bağımsız kişiliğe sahiptir, fakat bazen mevki makam duygusuyla, bazen idealistçe hizmet duygusuyla lidere bağlılığını devam ettirir.
Yine iki tanınmış örnek: İnönü’nün Atatürk’e karşı yaptığı eleştirilerini biliyoruz. İsmet İnönü bazen günlüklerine, bazen Faik Ahmet Barutçu gibi sırdaşlarına içini dökmüştür.
Ama kamuya her seslenişinde Atatürk’ten övgüyle bahsetmiştir; tutulan yola inandığı için.
LİDER KÜLTÜ
Lider kültü, kitlelerdeki yaygın hayranlık duygusuyla oluşur; kişisel çıkarlar dağıtarak değil… Aksine böyle davranışların yaygınlaşması liderin ‘yüceliğini’ zamanla yok eder.
Bizim toplumumuz ‘lider kültü’ne yatkındır.
Bunun yanında toplumumuz belli bir ‘çeşitlenme’ düzeyine gelmiştir. Artık liderlerin inanmış hayranları da aktif muhalifleri de vardır..” [8] 03.11.2011
Not: Bu makale, Mersin Tercüman Gazetesi’nin 14.11.2011 tarih ve 415 sayılı nüshasında yayımlanmıştır. www.mersintercuman.com
Ekrem YAMAN
Sinop Vali Yardımcısı
E-posta: ekrem.yaman@icisleri.gov.tr
[1] Richard NİXON, A.B.D. Devlet Başkanlarından
[2] Nuray MERT, “ ‘Kürt İsyanı mı?’,” Milliyet, 28.06.2011, s. 6.
[3] Can DÜNDAR, “İki Talebe,” Milliyet, 30.06.2011, s. 13.
[4] Melih AŞIK, “Ortağını Söyle…,” Milliyet, 13.04.2011, s. 13.
[5] Metin MÜNİR, “Strasbourg’da Yeni Bir Türk,” Milliyet, 15.04.2011, s. 9.
[6] Tony Blair, İngiltere eski Başbakanı
[7] Tony Blair’in Kuzey İrlanda konusundaki en önde gelen danışmanı Jonathan Powell’in sözleri. Hasan CEMAL, “Güçlü Hükümet, Kararlı Lider!,” Milliyet, 27.07.2011, s. 19.
[8] Taha AKYOL, “Lider ve Hayranları,” Milliyet, 25.07.2011.